الگوهای تاریک همه جا هستند. حقه‌های کوچکی که در صفحات خانگی، در اپلیکیشن‌ها، همراه با پاپ‌آپ‌های مختلف به شما نمایش داده می‌شوند. مواردی که نشان از کامل کردن یک عملیات را می‌دهند. این موارد که الگوهای تاریک یا Dark Patterns خوانده می‌شوند، تاثیر منفی را روی تجربه کاربری برجای می‌گذارند. کاربران وبسایت را سردرگم و خسته می‌کنند. در نهایت باید تصمیم بگیرید که از چنین الگوهایی دوری کنید. فایده‌های کمی که از کلیک‌ها یا تعاملات اشتباه دریافت می‌کنید در حقیقت آنقدرها هم برایتان خوب نخواهد بود.
الگوی تاریک چیست؟
وقتی که شما از وب استفاده می‌کنید، تک تک حروف قرار گرفته شده در هر صفحه را مطالعه نمی‌کنید . شما در بدنه برگه کاوش می‌کنید و براساس فرضیاتتان معمولا بررسی می‌کنید. وقتی که شرکتی بخواهد به شما حقه بزند می‌تواند از این حالت استفاده کند. به این صورت که آنها چیزی را نمایش می‌دهند که واقعیت آن چیز دیگری‌ست.
چنین تکنیک طراحی که کاربران را مجبور به انجام کاری می‌کند که آنها نمی‌خواهند در واقع مشکلات اخلاقی به دنبال دارد. چنین رویکردی باعث می‌شود که سیستم آنالیز شما داده‌ها و ارقام مصنوعی را بدست بیاورد. بنابراین گزارش‌ها از آمار تعامل کاربران و… واقعی نخواهند بود.
در یک مقاله که Hoa Loranger در آن به موضوع الگوهای تاریک پرداخته می‌گوید: «هرگونه فایده‌ی کوتاه مدتی که یک شرکت از طریق الگوهای تاریک دریافت کرده است، در بلند مدت از دست خواهد داد.»
انواع الگوهای تاریک
الگوهای تاریک به طور عامیانه در پنج دسته بندی از تکنیک های فریبنده ی طراحی قرار می گیرد :
۱. گمراهی عمدی
در چنین حالتی طراحی به صورت هدفمندانه سعی دارد تا تمرکز کاربران را روی چیزی به عنوان یک حواس پرتی از چیز دیگری قرار دهد. اغلب اوقات چنین حالتی در قالب رها کردن اطلاعات ناخواسته به یک وبسایت نمایش داده می‌شود. اما مرسوم‌ترین حالت چنین گمراهی تکنیک محبوب دکمه «خیر» است که در نهایت منجر به تایید می‌شود. در حقیقت طراحی در این حالت سعی می‌کند تا نشان دهد که تنها یک گزینه درست برای شما وجود دارد. این موضوع را حتی می‌توان در اپلیکیشن‌ها و بازی‌ها نیز دید
برای مثال در آنها دکمه «خرید سکه بیشتر» به صورت بزرگ در صفحه ظاهر می‌شود و در گوشه‌ای از صفحه نمایش با فونت بسیار ریزی دکمه «نه نمی‌خوام» هم قرار گرفته شده است. کلیک و انتخاب این دکمه معمولا کار سختی است!
تصویر بالایی که ارائه شده است حقیقتا یک حقه است به دو دلیل: ابتدا اینکه چنین پاپ‌آپی بعد از کلیک روی لینکی تحت عنوان «دانلود رایگان» نمایش داده شده و دومین مورد این است که گزینه «Premium License» با تاکید بیشتری طراحی شده و در گزینه اول قرار گرفته است.
۲. تبلیغات مخفی
وقتی که یک تبلیغ به عنوان محتوا یا المانی از ناوبری ظاهر می‌شود، چنین موضوعی نیز حقه است.
۳. تداوم اجباری
بسیاری از وبسایت‌ها سعی دارند تا از شما بابت چیزی (که می‌شود به صورت رایگان در همانجا بدست آورد) پول بگیرند.
۴. رشد از طریق اسپم(هرزنامه)
معمولا وبسایت‌ها سعی می‌کنند تا شما را به متصل کردن آدرس ایمیل یا شبکه‌های اجتماعی‌تان به وبسایت ترغیب کنند. با این کار میتوانید با دوستانی که می‌شناسید به صورت آنلاین بازی کنید. بعد از انجام چنین کاری شما با مقوله اسپمینگ و اطلاعاتی که یقینا الگوی تاریک هستند روبرو می‌شوید. به نظر می‌رسد که چنین موضوعی به پیشرفت شرکت منتهی می‌شود اما در واقعیت اینگونه نیست.
۵. هزینه‌های مخفی شده
آیتم‌ها و هزینه‌های اضافی که در قسمت پرداخت ظاهر می‌شوند نیز الگوهای تاریک هستند، البته چنین مواردی بسیار مرسوم نیست اما با این حال هنوز هم اتفاق می‌افتند. برخی دیگر از وبسایت‌ها حتی با وجود اینکه کوپن‌های تخفیف ارائه می‌دهند اما آن را به صورتی از چشم کاربران مخفی می‌کنند. به وبسایت GoDaddy در زیر نگاه کنید، گزینه Privacy Protection بدون اینکه کاربر قصد استفاده از آن را داشته باشد در حال اضافه شدن به خریدهای‌ش است.
به هر قیمتی که شده از الگوهای تاریک دوری کنید
الگوهای تاریک سعی در فریب مردم دارند، یک پروسه ای است که اجتناب کردن کاربر، از آن سخت است. الگو های تاریک کاربر را به مسیر های خطرناکی می کشانند و گاهی اوقات نیز آنها را در سردرگمی رها می کنند. به عنوان یک طراح وب به شما پیشنهاد می کنم که تا حد ممکن از الگوهای تاریک فاصله بگیرید.
اگر شما به تاکتیک های مارکتینگ باور دارید، در نهایت این زیر سوال بردن اخلاق است، باید مسیری جدید در پیش بگیرید. بازدید کننده ها، موتورهای جستجو و اکثریت شبکه های اجتماعی عمل الگوهای تاریک را مجازات و با آنها برخورد می کنند. اگر به اعتبار و شهرت برند خودتان اعتماد دارید از انجام این الگو ها خودداری کنید.
چرا الگوهای تاریک رابط کاربری برای تجارت بد هستند
هدف الگوهای تاریک رابط کاربری این است که از روانشناسی انسان‌ها به صورت منفی بهره گیری شود. بنابراین این کار باعث می‌شود که شرکت از جیب مشتریان به صورت غیر اخلاقی سود کند.
مثال‌هایی از این حالت را میتوانید در تبلیغات موبایل‌ها مشاهده کنید که کاربر را ترغیب می‌کند تا عمل «Swip» را انجام دهد و بعد از آن برگه دومی باز شود، یا حالتی که در آن قسمتی از وبسایت مخفی شده و به کاربر گفته شده که با کلیک روی این قسمت، قسمت مخفی شده نمایش داده می‌شود و موارد مختلف دیگر.
فواید کوتاه مدت
این فکر که از کنش‌های کاربری به صورت غیر اخلاقی برای سوددهی شرکت استفاده کنید، فکری ناقص و نادرست است. این فواید در کوتاه مدت اتفاق می‌افتند و در بازه طولانی زمانی باعث می‌شوند که شرکت نرخ تبدیلات کمتری داشته باشد، به این دلیل که مشتریان آگاه می‌شوند و می‌توانند خطراتی که با آنها همراه می‌شوند را متوجه شوند.
برخی از شرکت‌ها به دنبال یک راه میانبر برای دسترسی به منافع بیشتر در بازه زمانی کمتری هستند، اما آنها نمی‌دانند که در بلند مدت این کار سبب می‌شود تا اعتماد و اعتبار برندشان کاهش پیدا کند.
بعد از اینکه کاربران متوجه شدند که قدم‌هایی برداشته‌اند که واقعا نیاز ندارند، احساس سرخوردگی و عصبانیت می‌کنند. کاربران نمی‌خواهند که با از دست دادن حریم شخصی‌شان از طریق این الگوهای تاریک فرایند کاوش در وبسایت را ادامه دهند. این الگوها مخالف و در ضدیت با تجربه کاربری هستند و احتیاجات کاربری را برآورده نمی‌کنند.
پایداری و رشد در بلند مدت
طراحان امروزه براساس داده‌ها تصمیم گیری می‌کنند، بنابراین پروسه طراحی امروزه کمتر موضوعی شده است. با این حال در برخی از سناریوها بهتر است که اصول و قواعد طراحی را برای بلند مدت دنبال کنیم. با این کار می‌توانیم از موفقیت‌مان مطمئن شویم. سعی کنید اساس و پایه شرکت‌تان را بر پایه درستی و راست‌گویی بنا کنید، به این دلیل که حقایق به زودی برای مشتریان آشکار خواهد شد.
و در پایان :
در حالیکه الگوهای تاریک همه جا هستند، اما به شما پیشنهاد می‌کنیم که از آنها استفاده نکنید. جدای از این سعی کنید که آنها را شناسایی نمایید. هیچ فایده بلند مدتی برای الگوهای تاریک وجود ندارد.
برای اینکه اعتماد و صداقت را با کاربرانتان ایجاد کنید سعی کنید در طراحیتان خبری از حقه و تکنیک‌های مختلف برای ضرر رساندن به مشتری نباشد.
- ۰۲/۰۲/۱۶